KLASYFIKACJA MAPLESONA
W anestezji i reanimacji stosowane są systemy oddechowe, w których najważniejszą sprawą jest eliminacja wydychanego CO2, mała przestrzeń martwa i niski opór przepływu. W 1954 roku Mapleson klasyfikował układy oddechowe, bazując na efektywności usuwania CO2. Układy te są sklasyfikowane według wielkości przepływu świeżych gazów, koniecznej do zapobiegania powrotowi gazów wydechowych podczas spontanicznego oddychania.
System A – wymaga przepływu 0,8 - 1 objętości minutowej pacjenta .
System B i C – 1,5 – 2 objętości minutowej pacjenta.
System D, E, F – 2 – 4 objętości minutowej pacjenta.
Kolor zielony - dopływ swieżych gazów
Kolor niebieski - wydech
MAPLESON A (Magill, Parallel Lack, Co-Axial Lack )
W systemie tym, zamknięty worek oddechowy, wlot świeżych gazów i zastawka APL, znajdują się na przeciwnym końcu niż pacjent. Podczas wdechu, gdy przepływ wdechu pacjenta jest wyższy od przepływu świeżych gazów, dodatkowe gazy będą pobierane z worka oddechowego. Podczas wydechu , przepływ gazów wydychanych, będzie zmuszać świeże gazy do powrotu przez układ, do worka oddechowego. Wynikiem tego będzie wzrost ciśnienia w układzie, który otworzy zastawkę nadmiarową i zmusi wydychane gazy do ucieczki przez APL ( połączoną wyjściem do wyciągu).
W tym systemie wymagany jest niski przepływ (0,8 – 1 objętości minutowej pacjenta, to jest 6-8 litrów na minutę) podczas wentylacji spontanicznej, zapobiegającej powrotowi gazów wydychanych.
Ten system nie jest polecany przy przerywanym dodatnim ciśnieniu wentylacji ( IPPV).
MAPLESON B
W tym systemie wlot świeżych gazów i zastawka APL są przy pacjencie a zamknięty worek oddechowy na przeciwnym końcu. Takie umiejscowienie zastawki i wlotu świeżych gazów, powoduje mieszanie się gazów wdechowych i wydechowych. Dlatego pożądany jest większy przepływ ( 1,5 – 2 Objętości minutowej pacjenta. Tj. 12-16 l/min.). Układ ten dzięki zmniejszonym dostawom tlenu, bogatego w świeże gazy, przeznaczony jest do długotrwałego znieczulenia.
MAPLESON C ( systemy reanimacyjne)
Jest podobny do Maplesona B. Worek oddechowy w Maplesonie C znajduje się bliżej pacjenta. Używany jest do ręcznej wentylacji podczas reanimacji. Aby uniknąć powrotu gazów oddechowych przepływ powinien być na poziomie 1,5 – 2 objętości minutowej pacjenta.
MAPLESON D ( Bain współosiowy)
Używany głównie przy spontanicznym oddychaniu. Wlot świeżych gazów, znajduje się na końcu przeciwnym do pacjenta. Worek oddechowy i zastawka APL znajdują się na drodze do pacjenta. W tym układzie ryzyko powrotu gazów jest duże, zwłaszcza u pacjentów z małą przerwą oddechową i u niemowląt ( nie występuje przerwa oddechowa). Aby pokonać ten problem należy ustawić przepływ świeżych gazów na poziomie 2–4 objętości minutowej pacjenta. Jeśli Mapleson D jest używany z regulatorem lub wspomaganą wentylacją pożądany jest wysoki przepływ. W praktyce niektóre powroty gazów wydechowych są tolerowane. U dorosłych przepływ świeżych gazów na poziomie 6 – 7 l/m, będzie utrzymywał normalne stężenie CO2.
MAPLESON E ( niemowlęcy T, T-Ayra bez worka)
System ten jest najlepszy do stosowania u niemowląt i dzieci, gdyż ma niski opór przepływu.
Nie występuje tu zastawka APL – w celu redukcji oporu, a przepływ świeżych gazów wynosi 2 – 4 objętości minutowej pacjenta ( minimalny przypływ 3 l/min.). System ten jest rekomendowany do użycia powyżej 22 kg masy ciała ( objętość przepływu 140 ml).
MAPLESON F ( Jackson Rees zmodyfikowany, układ T, T-AYRA z otwartym workiem)
Jackson Rees zmodyfikowany – układ podobny do Maplesona
E, ale dodatkowo wyposażony w 0,5 litrowy otwarty worek oddechowy. Wlot świeżych gazów znajduje się
przy pacjencie a otwarty worek oddechowy po przeciwnej stronie, na końcu rury do usuwania gazów
wydechowych. Pozwala to na ręczna wentylację i zastosowanie dodatniego wydechowego ciśnienia
końcowego ( PEEP).